Infectieuze Bovine Rhinotracheïtis (IBR)

Wat is IBR?

Infectieuze Bovine Rhinotracheïtis (IBR) wordt ook wel koeiengriep genoemd. Op niet-vrije bedrijven veroorzaakt IBR ongemerkt veel schade door sterfte, verminderde productie, verwerpen en (op langere termijn) beperkingen in de afzet van fokvee (export en kunstmatige inseminatie (KI)), doordat verschillende exportlanden eisen dat de runderen vrij zijn van antistoffen (afweerstoffen) tegen IBR.

Oorzaak

IBR wordt veroorzaakt door een herpesvirus. Het virus is levenslang in de koe aanwezig en kan weer actief worden, waarna het dier koppelgenoten kan besmetten. IBR kan behalve via aankoop van besmet rundvee het bedrijf ook binnenkomen via over-de-draad-contacten, in- en uitscharen, deelname aan keuringen en via beroepsmatige bezoekers.

Verschijnselen

Verschijnselen van IBR zijn: snotteren en/of snurken; neusuitvloeiing in de vorm van slijmerige etter (pus), ooguitvloeiing (traanstrepen), koorts, verminderde eetlust, een daling in melkproductie, roodheid en laesies (beschadigingen) van de neusslijmvliezen, verwerpen en soms helaas sterfte.

Het virus kan ook door het koppel gaan zonder dat er specifieke verschijnselen worden opgemerkt. Wel kunnen dan vaak vruchtbaarheidsproblemen, zoals terugkomers, en een verminderde melkgift optreden. De meeste uitbraken treden tijdens de stalperiode op.

Behandeling en preventie

Met onderzoek van de tankmelk kunnen veehouders een beeld krijgen van de besmettingsgraad op hun bedrijf. Worden er antistoffen (afweerstoffen tegen het veldvirus) in de tankmelk gevonden, dan kan worden aangenomen dat meer dan 10 procent van de melkgevende runderen besmet is of is geweest. Als er geen antistoffen in de tankmelk worden gevonden, is in de meeste gevallen minder dan 10 procent besmet. Antistoffen tegen het vaccin-virus zijn anders dan die tegen het veldvirus, omdat het vaccin een zogenaamd 'markervaccin' betreft.

Met individueel melkonderzoek of bloedonderzoek kan worden gekeken of een rund besmet is. Deze koeien worden getest op antistoffen tegen het veldvirus. Een besmet rund is een potentiële besmettingsbron voor de rest van de veestapel. Een veehouder kan het melkonderzoek zelf uitvoeren.
De besmetting kan ook worden aangetoond via bloedonderzoek. Ook nu geldt weer dat als er antistoffen worden aangetroffen, het rund besmet is. Bloedonderzoek is gevoeliger dan melkonderzoek en dient door een dierenarts te worden gedaan (bron: www.veearts.nl - dierziekten - IBR).

Aanpak van IBR begint met de afvoer van besmette dieren. Indien een veehouder dieren niet wil afvoeren, kan gekozen voor vaccinatie met het markervaccin: dit vermindert de extra risico’s op een uitbraak.

Heeft u als veehouder vragen over IBR op uw bedrijf of heeft u hulp nodig bij bijvoorbeeld uw bewakingsprogramma van de Gezondheidsdient voor Dieren? Wij helpen u graag. Neem gerust contact op met onze praktijk.